Interdisciplinair

Leerlingen van nu zullen straks hun weg moeten vinden in een snel veranderende wereld waarin zij worden uitgedaagd om ingewikkelde vraagstukken te beantwoorden. Hiervoor is het belangrijk dat leerlingen vertrouwd zijn met onderwerpen en denk- en werkwijzen uit diverse vakgebieden. Deze manier van denken en werken wordt ook wel inter- of transdisciplinair genoemd. Steeds meer kunstenaars positioneren zichzelf naast het kunstenaarschap ook als ondernemer, uitvinder en ontwerper. Ze zoeken de grenzen op, doen onderzoek en denken na over oplossingen voor (maatschappelijke) problemen in de wereld. Een bekend voorbeeld van iemand die transdisciplinair werkt is Daan Roosegaarde. Hij ontwierp het concept de ‘Smog Free Tower’ in samenwerking met wetenschappers en een team van ontwerpers. Een antwoord op de onderzoeksvraag hoe je schone stadsparken kunt creëren in smog rijke steden.

Een groeiende groep Haagse basisscholen maakt bij KOO kenbaar de vertaalslag te willen maken van traditioneel kunstonderwijs naar onderwijs waar ontwerpend en onderzoekend leren centraal staat. Ter ondersteuning van dit doel wordt ook wel thematisch onderwijs ingezet waarbij scholen op zoek gaan naar een verbinding tussen de kunstvakken en de andere schoolvakken. Deze vraag sluit aan bij een inter- of transdisciplinaire manier van denken en werken.

Wij verbinden de ontwikkelingen uit het werkveld en behoeftes van scholen en hebben samen met verschillende scholen, kunstvakdocenten, (culturele) partners en kunstvakopleidingen basiskaders ontwikkeld voor de leerroutes inter- en transdiciplinair kunstonderwijs.

Stappenplan
Wij maken met de school een (meerjarig) leerplan en bepalen in samenspraak het instapniveau aan de hand van een speciaal hiervoor ontwikkelde routekaart. Misschien is het bij u op school belangrijk om eerst procesgericht met de leerlingen te leren werken, want hoe werkt de kunstenaarsmindset? Er wordt aandacht besteed aan draagvlak binnen het team, voor een optimale integratie met het onderwijs van de school. Van korte communicatielijnen tot bijvoorbeeld een teamtraining door de kunstvakdocent zodat ook de groepsleerkrachten ervaren wat procesgericht werken is. Volledig eigenaarschap bij de leerling is het hoogst haalbare van de routekaart en daar werkt de kunstvakdocent in stappen naartoe. Vakintegratie met andere leergebieden behoort ook tot de mogelijkheden en zorgt voor verbreding van het leergebied.

En de leerling?
Voor leerlingen is het vaak wennen als ze procesgericht gaan werken met de blik van een kunstenaar op een actueel thema: waarnemen, voelen, nadenken en maken krijgen een grote(re) rol in de lessen. Door te onderzoeken, experimenteren en spelen durft de leerling buiten de kaders te handelen en een oplossing te bedenken voor een (maatschappelijk) vraagstuk. De leerling ontwikkelt zich individueel als kunstenaar, ondernemer, uitvinder en ontwerper, leert nieuwe (vak)vaardigheden en leert samen te werken in een team.

De leerling werkt naar een resultaat toe, maar weet nog niet van te voren precies wat de uitkomst gaat zijn. Dat is spannend en uitdagend, maar zorgt altijd voor verassende uitkomsten. De docent begeleidt de leerling in het proces en ondersteunt de ontwikkeling van de leerling binnen deze gebieden door het aanbieden van vaardigheden en door te prikkelen met nieuwe gedachten.

Wanneer?
De basiskaders zijn ontwikkeld en de eerste pilots starten in de bovenbouw van het primair onderwijs in schooljaar 2021-2022. Wilt u meer informatie of bent u als school geïnteresseerd om mee te doen aan de pilot? Neem contact op met Krista te Brake, projectleider interdisciplinair kunstonderwijs: krista@koo.nl